Nadal dość powszechnie panuje przekonanie, że rozpoznanie endometriozy jest równoznaczne z koniecznością przeprowadzenia operacji. Jednak operacja to tylko jedno z możliwych rozwiązań w ogólnym kontekście leczenia endometriozy – nawet w niektórych przypadkach występowania torbieli endometrialnych lub zmian na jelicie.

Istnieje wiele zmiennych warunkujących zalecenie operacji lub wręcz przeciwnie – wskazujących na potencjalnie większe korzyści płynące z leczenia zachowawczego.

Specjalista po przeprowadzeniu konsultacji oraz zbadaniu pacjentki otrzymuje wiele kluczowych informacji, dotyczących np. dolegliwości (nasilenie, lokalizacja, czas trwania), wcześniejszych prób leczenia farmakologicznego, podejmowania działań wspomagających walkę z dolegliwościami (odpowiednia dieta, fizjoterapia, suplementacja, unikanie stresu itd.), wieku pacjentki, ewentualnych starań o ciążę, innych planów życiowych itd.

Wówczas, uwzględniając te wszystkie czynniki, decyduje czy u danej pacjentki operacja jest wskazana i może przynieść oczekiwane rezultaty (np. zmniejszenie dolegliwości bólowych, ułatwienie starań o ciążę) czy może większą korzyścią dla pacjentki jest włączenie innych form leczenia.